ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നടത്തുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട അനുഷ്ഠാനമാണ് കളമെഴുത്തും പാട്ടും. ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രധാനമായും കാണുന്ന കളമെഴുത്തും പാട്ടും ഇന്ന് ഒട്ടുമിക്ക മാതൃദൈവ ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ആചരിച്ചു വരുന്നതായി കാണുന്നു. കളമെഴുതിയതിനു ശേഷമാണ് ഭദ്രകാളിപ്പാട്ട് നടക്കുന്നത്. കളമെഴുത്തും പാട്ടും, മുടിയേറ്റ്, തീയ്യാട്ട്, കോലം തുളളൽ, സർപ്പം തുളളൽ, പാന തുടങ്ങിയ അനുഷ്ഠാനങ്ങളിലെല്ലാം കളമെഴുത്ത് ഒഴിച്ചു കൂടാൻ പറ്റാത്ത ചടങ്ങാണ്. ഭദ്രകാളി, അയ്യപ്പൻ, നാഗങ്ങൾ തുടങ്ങിയ മൂർത്തികൾക്കാണ് പ്രധാനമായും കളമെഴുത്തു നടത്തുന്നത്. കളം വ‌രയ്ക്കുന്നത് ചില സമുദായങ്ങളുടെ കുടുംബാവകാശവുമാണ്
കാർത്തികദീപം
കാർത്തികദീപം എല്ലാ വർഷവും വൃശ്ചിക മാസത്തിൽ ആചരിക്കുന്നു.
ഇന്ത്യയിലെ തെക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് തമിഴ്‌നാട്, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, കർണാടക എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആഘോഷിക്കുന്ന ഒരു പ്രശസ്തമായ ഹിന്ദു ഉത്സവമാണ് കാർത്തിക ദീപം. കാർത്തിക മാസത്തിൽ (ഒക്ടോബർ/നവംബർ) ആചരിക്കുന്ന ഇത് ശിവനും പാർവതി ദേവിക്കും സമർപ്പിക്കുന്നു. കാർത്തിക ദീപം സമയത്ത്, ഭക്തർ അവരുടെ വീടുകളിലും ക്ഷേത്രങ്ങളിലും എണ്ണ വിളക്കുകൾ (ദീപങ്ങൾ) കത്തിച്ച് ശിവന്റെയും പാർവതി ദേവിയുടെയും അനുഗ്രഹം തേടുന്നു. ഈ ഉത്സവം തീ കത്തിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, തിന്മയ്‌ക്കെതിരായ നന്മയുടെ വിജയത്തെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നതായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
കർക്കിടക വാവ്
കർക്കിടകമാസത്തിലെ കറുത്തവാവ് ദിവസം ക്ഷേത്രത്തിൽ ബലിതർപ്പണം ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതാണ്.
ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സംസ്ഥാനമായ കേരളത്തിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് മലയാള മാസമായ കർക്കിടകത്തിൽ ആചരിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന ചടങ്ങാണ് കർക്കിടക വാവ്. ഈ പുണ്യദിനം പരേതരായ പൂർവ്വികർക്ക് ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കുകയും അവരുടെ അനുഗ്രഹവും സമാധാനവും തേടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഗ്രിഗോറിയൻ കലണ്ടറിൽ സാധാരണയായി ജൂലൈ, ഓഗസ്റ്റ് മാസങ്ങളിലാണ് കർക്കിടകം വരുന്നത്. ഈ ദിവസം, കുടുംബങ്ങൾ നദീതീരങ്ങളിലും മറ്റ് ജലാശയങ്ങളിലും ഒത്തുകൂടി "ബലി" എന്നറിയപ്പെടുന്ന ആചാരങ്ങൾ നടത്തുന്നു. കർക്കിടക വാവിൽ പ്രാർഥനകളും വഴിപാടുകളും നടത്തുന്നത് തങ്ങളുടെ പൂർവികരുടെ ആത്മാക്കൾക്ക് മോക്ഷം ലഭിക്കുന്നതിനും സാന്ത്വനത്തിനും സഹായിക്കുമെന്ന് അവർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ആഴത്തിലുള്ള ആത്മീയ പ്രാധാന്യവും ഒരാളുടെ വേരുകളോടുള്ള ബഹുമാനവും അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന ഒരു ഗംഭീരമായ അവസരമാണിത്. നെൽക്കതിരുകൾ, എള്ള്, മറ്റ് പരമ്പരാഗത വസ്തുക്കൾ എന്നിവ വഴിപാടുകൾ നടത്തുന്നത് ആചാരങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. കുടുംബങ്ങൾ വിളക്ക് കത്തിക്കുകയും പൂർവ്വികർക്ക് ജലം അർപ്പിക്കുന്ന ഒരു ചടങ്ങായ "പിതൃ തർപ്പണം" നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. പലരും ഈ സമയത്ത് ക്ഷേത്രങ്ങളോ പുണ്യസ്ഥലങ്ങളോ സന്ദർശിക്കാൻ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു, ആത്മീയ ആശ്വാസം തേടുകയും കൂട്ടായ പ്രാർത്ഥനകളിൽ പങ്കെടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
.
